TOPIK 5 : PENGACARAAN MAJLIS

Definisi :
Seseorang yang dilantik secara rasmi untuk dipertanggungjawabkan mengendalikan sesebuah majlis mengikut aturcara yang telah ditetapkan dan merujuk kepada skrip yang telah diluluskan serta berpandukan arahan pegawai protokol/pengurus majlis.

Kriteria Pengacara Majlis :

• Yakin diri
• Suara & berketerampilan
• Fasih dalam penggunaan bahasa
• Tiada kecacatan anggota
• Cergas
• Tidak gugup & berdarah gemuruh
• Tidak gagap
• Tidak panik
• Tahu menggunakan budi bicara
• Sabar
• Berpengetahuan luas & asas- adat istiadat, protokol dan etika
• Kreatif

Contoh teks :

TOPIK 3 : INTONASI

1.0            Pengenalan

Dalam tajuk ini, pelajar akan diperkenalkan dengan aspek intonasi dalam bahasa Melayu.  Untuk menguasai aspek intonasi ini, pelajar akan dibawa untuk memahami empat jenis ayat iaitu ayat penyata, ayat tanya, ayat perintah dan ayat seruan.

2.0            Hasil Pembelajaran

Di akhir pengajian, pelajar akan:

2.1            Mendapat kemahiran untuk mengenalpasti intonasi dalam sesuatu ayat.

2.2            Boleh membezakan intonasi dalam sesuatu ayat.

2.3            Berkemampuan menggunakan intonasi yang betul dalam pertuturan.

3.0            Senarai Tajuk

3.1            Intonasi dalam ayat

3.2            Ayat penyata

3.3            Ayat tanya

3.4            Ayat perintah

3.5            Ayat seruan

4.0            Istilah

4.1 Intonasi

Intonasi ialah nada turun naik dalam sesuatu ayat. Intonasi berbeza-beza mengikut jenis-jenis ayat yang digunakan. Intonasi yang betul boleh membezakan maksud dan objek dalam sesuatu pengucapan.

4.2 Ayat Penyata

          Ayat yang membuat pernyataan atau keterangan.

4.3 Ayat Tanya

Ayat yang digunakan untuk bertanyakan sesuatu dan mengharapkan jawapan.

4.4 Ayat Perintah

          Ayat yang menyuruh atau memerintah

4.5 Ayat Seruan

          Ayat yang menyatakan emosi atau perasaan

5.0            Tajuk

5.1            Intonasi dalam ayat

5.1.1    Persembahan

Intonasi ialah naik turun nada dalam pengucapan. Dalam bahasa Melayu, nada pengucapan mempunyai naik turun mengikut jenis-jenis ayat.

Intonasi pengucapan dengan jelas dapat dilihat melalui ayat-ayat berikut:

1.     Ayat Penyata

2.     Ayat Tanya

3.     Ayat Perintah, dan

4.     Ayat Seruan

Dalam bahasa penulisan, intonasi digambarkan dengan penggunaan tanda baca Tanya (?) atau seruan (!) atau kedua-duanya sekali.

Aspek intonasi penting dalam pengucapan kerana boleh memberi mesej yang lebih jelas tentang tujuan pengucapan dibuat. Contohnya apabila memarahi orang, mesej yang ingin disampaikan ialah perasaan marah. Oleh itu intonasi tinggi atau keras digunakan.

Apabila ingin memujuk seseorang, intonasi rendah pula yang digunakan. Ini kerana memujuk orang perlu dengan nada lembut (iaitu nada rendah) dan bukan nada tinggi. Memujuk dengan nada tinggi akan menggambarkan unsur paksaan.

5.1.2    Aktiviti

Bina ayat-ayat yang menggunakan nada rendah, nada menaik, nada menurun dan nada tinggi.

5.2            Ayat Penyata

5.2.1    Persembahan

Ayat penyata ialah ayat yang diucapkan dengan maksud membuat sesuatu pernyataan atau memberi keterangan tentang sesuatu hal. Ayat penyata berakhir dengan tanda nokhtah (.). Nada rendah digunakan dalam ayat-ayat penyata. Tiada ada penegasan nada atau nada tinggi dalam penggunaan ayat penyata. Tujuan ayat penyata ialah utuk memberi keterangan.

Contoh:

1.     Kakak saya sedang tidur.

2.     Emak saya pergi ke kedai.

3.     Dia sedang memetik bunga di taman.

4.     Bola itu berwarna biru.

5.     Har ini hari Khamis.

Dalam ayat-ayat di atas, nada yang digunakan adalah nada mendatar.

5.2.2    Aktiviti

Bina 15 ayat penyata. Baca semua ayat tersebut dalam nada yang rendah.

5.3            Ayat Tanya

5.3.1    Persembahan

Ayat tanya ialah ayat yang digunakan untuk bertanyakan sesuatu atau bertanyakan seseorang. Ayat tanya disertai dengan tanda tanya (?). Tujuan ayat tanya ialah untuk mendapat sesuatu jawapan.

Ayat tanya mempunyai nada tinggi.

Ayat tanya terbahagi dua iaitu ayat tanya terbuka dan ayat tanya tertutup.

(a) Ayat Tanya Terbuka ialah ayat tanya yang memerlukan jawapan yang berupa penerangan. Ayat tanya mempunyai kata tanya (apakah, siapakah) sama ada di pangkal ayat atau di hujung ayat.

Contoh:

1.     Apakah yang dibeli oleh emak?

2.     Kamu ini siapa?

3.     Siapakah lelaki yang memakai topi itu?

4.     Warna manakah pilihan anda?

5.     Apakah yang menyusahkan hatimu?

(b) Ayat Tanya Tertutup ialah ayat tanya yang meminta jawapan yang tegas dan tepat iaitu sama ada ‘ya/benar’ atau ‘tidak/bukan’

Contoh:

1.     Kamu mahu pergi atau tidak?

2.     Sudah siap atau belum?

3.     Setuju?

5.3.2    Aktiviti

Bina 10 Ayat Tanya dan kemudian baca ayat-ayat tersebut dengan nada menaik.

5.4            Ayat Perintah

5.4.1    Persembahan

Ayat perintah ialah ayat yang digunakan untuk menyuruh atau memerintah seseorang supaya melakukan sesuatu. Ayat perintah mempunyai nada tinggi dan tegas bergantung kepada jenis ayat perintah berkenaan.

Terdapat empat jenis ayat perintah iaitu:

(a)  Ayat Suruhan

(b)  Ayat Larangan

(c)   Ayat Silaan, dan

(d)  Ayat Permintaan

(a) Ayat Suruhan ialah ayat yang dituturkan dengan motif untuk memberi perintah atau menyuruh orang berbuat sesuatu. Ayat Suruhan mempunyai nada tinggi dan tegas.

Contoh:

1.     Basuh baju ini!

2.     Pergi kau dari sini!

3.     Balik sekarang!

(b) Ayat Larangan ialah ayat perintah yang melarang orang melakukan suatu. Perintah yang diberikan adalah perintah untuk tidak melakukan sesuatu. Ayat ini juga mempunyai nada tinggi dan tegas jika larangan tersebut bersifat paksaan, dan bernada rendah jika larangan tersebut berbentuk rayuan atau keluhan.

Contoh:

1.     Jangan kacau aku! (nada tinggi)

2.     Usah dikenang peristiwa lalu (nada rendah)

3.     Kau jangan datang lagi (nada tinggi)

(c) Ayat Silaan ialah perintah yang tidak mempunyai ketegasan sebaliknya bersifat rayuan dan pelawaan. Nada rendah digunakan untuk ayat jenis ini.

Contoh:

1.     Silalah masuk.

2.     Sudi apalah kiranya datang ke rumahku.

3.     Jemputlah makan.

(d) Ayat permintaan juga tidak bersifat tegas. Oleh kerana orang yang menuturkan ayat ini ingin meminta sesuatu maka nada yang digunakan adalah nada rendah tanpa ketegasan.

Contoh:

1.     Semua harap bertenang!

2.     Tolong kemaskan meja ini.

3.     Harap dapat segerakan tugasan itu.

5.4.2    Aktiviti

Bina 10 Ayat Perintah dan kemudian baca ayat-ayat tersebut dengan nada yang sesuai.

5.5            Ayat Seruan

5.5.1    Persembahan

Ayat seruan ialah ayat yang diucapkan dengan membawa nada atau intonasi seruan dengan tujuan untuk melahirkan gambaran tentang perasaan seperti takut, marah, geram, sakit, hairan dan yang seumpamanya. Intonasi seruan digambarkan dengan tanda baca seruan (!) pada hujung ayat.

Contoh:

1.     Wah, sungguh cantik rumahmu!

2.     Syabas, kita berjaya!

3.     Amboi, marahnya dia!

5.5.2    Aktiviti

Bina 10 Ayat Seruan dan kemudian baca ayat-ayat tersebut dengan penuh emosi yang mengukuhkan penyampaian maksudnya.

6.0            Ringkasan

6.1            Intonasi ialah nada naik turun dalam pengucapan.

6.2            Tujuan intonasi adalah untuk mengukuhkan lagi penyampaian maksud ayat di samping mengindahkan gaya pengucapan.

6.3            Pola-pola intonasi dalam ayat boleh dilihat melalui penggunaan Ayat Penyata, Ayat Tanya, Ayat Perintah dan Ayat Seruan.

6.4            Ayat Penyata dinyatakan dalam nada yang rendah dan mendatar.

6.5            Ayat Tanya diucapkan dengan nada menaik. Tidak mendatar seperti mengucapkan Ayat Penyata.

6.6            Ayat Perintah mempunyai nada yang tinggi kecuali dalam mengucapkan Ayat Perintah jenis silaan.

TOPIK 2 :SEBUTAN DAN INTONASI

1.0 Pengenalan Dalam tajuk ini, pelajar akan diperkenalkan dengan sistem sebutan iaitu prinsip apa yang digunakan untuk membunyikan perkataan-perkataan dalam bahasa Melayu.

2.0 Hasil Pembelajaran Di akhir pengajian, pelajar akan:
    2.1 Memahami prinsip-prinsip sebutan perkataan dalam bahasa Melayu.
    2.2 Boleh membunyikan perkataan-perkataan Melayu dengan betul mengikut prinsip-prinsip ejaan Bahasa Melayu.

3.0 Senarai Tajuk
   3.1 Prinsip sebutan
   3.2 Sebutan Huruf vokal
   3.3 Sebutan huruf konsonan
   3.4 Sebutan gugus konsonan
   3.5 Sebutan huruf diftong

4.0 Istilah

4.1 Vokal Vokal ialah bunyi. Huruf vokal ialah huruf yang mempunyai bunyi, dan boleh memberikan bunyi pada huruf konsonan.

4.2 Konsonan Konsonan ialah huruf lain yang bukan huruf vokal.

4.3 Diftong Bunyi baru yang dihasilkan akibat dari geluncuran bunyi atau gabungan dua huruf vokal yang berbeza.

4.4 Gugus Konsonan Gabungan dua huruf konsonan yang memberi bunyi baru yang berbeza.

4.5 Suku kata Bahagian perkataan yang berasaskan kehadiran vokal. Ditandai oleh suatu vocal dan wujud sebagai satu vokal atau bersama-sama dengan konsonan.
5.0 Tajuk
  5.1 Prinsip Sebutan
    5.1.1 Persembahan Sebutan dalam bahasa Melayu adalah berasaskan sistem sebutan baku. Baku bermakna standard atau piawai. Sistem baku bermakna perkataan dibunyikan seperti mana ia dieja. Bagaimana sesuatu perkataan itu dieja, begitulah cara dia disebutkan (atau dibunyikan). Penggunaan system baku bermakna pemakaian bunyi ejaan adalah sama sahaja di mana-mana bahagian di seluruh negara. Oleh kerana sebutan perkataan adalah berdasarkan ejaan, maka pelajar perlu tahu empat kumpulan asas huruf-huruf dalam bahasa Melayu supaya dapat membunyikan perkataan (atau menyebut perkataan) dengan betul. Sistem ejaan bahasa Melayu terbahagi kepada empat jenis iaitu: 
      (i) Huruf vokal: a, e, ě, i, o, u
      (ii) Huruf diftong: ai, au, oi
      (iii) Huruf konsonan: huruf selain huruf vokal
      (iv) Huruf konsonan gabungan: gh, kh, ny, ng, sy

    5.1.2 Aktiviti Gunakan Google untuk mencari maklumat tentang system bahasa baku.

 5.2 Huruf vokal
    5.2.1 Persembahan Dalam bahasa Melayu ada enam fonem atau bunyi vokal standard iaitu:
             a, e, ě, i, o, u
             Huruf vokal ini juga disebut ‘huruf hidup’ atau ‘huruf saksi’. Ini kerana huruf-huruf vokal ini mempunyai bunyi dan boleh juga member bunyi kepada huruf-huruf konsonan. Bunyi vokal dihasilkan tanpa gangguan dalam rongga mulut. Udara dari paru-paru keluar melalui rongga mulut dengan tidak tersekat atau terhimpit. Bunyi ini hanya dipengaruhi oleh keadaan lidah dan bentuk bibir.
             Terdapat dua jenis ‘e’ dalam kumpulan huruf vokal, iaitu:
             e pepet (contoh: emak, peta, semak, lemak, ketuk, beruk)
             ě taling (contoh: teko, petak, sate).
             Huruf Fonem Di depan di tengah di belakang a [a] a-pi pa-di ki-ta e (pepet) [ə] e-mak se-na pris-me e (taling) [e] e-nak pe-tak tau-ge i [i] i-tu sim-pan si-ni o [o] o-leh ko-ta pi-da-to u [u] u-sik tu-nas si-ku Sesalahan sebutan sering berlaku dalam sebutan vokal /u/. Dalam perkataan ‘unik’ misalnya kerap kali disebut ‘yu-nik’. Lihat contoh di bawah: Perkataan Sebutan salah Sebutan betul Unik yu-nik u-nik Unit yu-niy u-nit Universiti yu-ni-ver-si-ti u-ni-ver-si-ti

 5.3 Huruf Konsonan 
    5.3.1 Persembahan Huruf konsonan ialah semua huruf selain dari huruf vokal. Huruf konsonan berjumlah 21 huruf. Bunyi konsonan dihasilkan dengan gangguan oleh alat-alat sebutan sehingga jalan aliran udara dari paru-paru menjadi terganggu, dengan cara disekat atau dihalang dan udara keluar melalui rongga mulut atau tongga hidung.
       Contoh: b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, y, z.
       Terdapat tiga konsonan yang hanya digunakan untuk perkataan pinjaman iaitu konsonan q, konsonan v dan konsonan x. Tiada istilah asal bahasa Melayu yang menggunakan konsonan-konsonan ini. Bunyi konsonan /q/ hamper sama dengan bunyi konsonan/k/. Bunyi konsonan /x/ hampir sama dengan bunyi konsonan /z/. Perhatikan contoh-contoh di bawah: Contoh: Konsonan Q Konsonan V Konsonan X bu-raq qa-dak qa-dar qur-an wu-quf ver-si vi-ta-min vo-ka-si-o-nal re-vo-lu-si sub-ver-sif xe-no-lit xe-no-mof xi-lo-fon xi-lo-faj xe-ro-fit Dalam bahasa Melayu ada 20 fonem konsonan yang dilambangkan oleh 21 huruf, seperti di bawah:
 - Bunyi Huruf di depan di tengah di belakang
          /b/ /c/ /d/ /f/ /g/ /h/ /j/ /k/ /l/ /m/ /n/ /p/ /q/ /r/ /s/ /t/ /v/ /w/ /y/ /z/ 

5.4 Gugus konsonan (konsonan gabung)
   5.4.1 Persembahan Gugus konsonan ialah gabungan dua huruf konsonan yang melambangkan satu bunyi konsonan yang baru. Apabil digabungkan, konsonan pertama dan konsonan kedua akan kehilangan bunyi asalnya. Bunyi baru yang terhasil adalah bunyi baru.
          Contoh:
          Bunyi Huruf Di depan di tengah di belakang /ğ/ gh ghaib maghrib Mubaligh /x/ kh khusus Akhir Tarikh /ŋ/ ng ngilu angin Pening /ń/ ny nyata hanya - /ś/ sy syarat isytihar Quraisy Dalam contoh di atas, bunyi perkataan ‘khusus’ bukanlah disebut ‘k-h-u-sus’ (4 suku kata) tetapi disebut ‘khu-sus’ (dua suku kata)

5.5 Huruf Diftong
   5.5.1 Persembahan Huruf diftong ialah gabungan dua bunyi huruf vokal yang berbeza yang disebut dalam satu suku kata akibat perubahan kedudukan lidah. Gabungan dua huruf vokal yang berbeza itu akan menghasilkan bunyi baru yang ketiga. Dalam bahasa Melayu ada tiga fonem diftong yang dilambangkan oleh gabungan dua huruf seperti di bawah:
           Bunyi Huruf diftong di depan di tengah di belakang /ai/ ai aising ghairah pandai petai tirai /au/ au aurat auto audit saudara gaulana harimau atau risau /oi/ oi oidium boikot amboi sempoi konvoi Berdasarkan contoh di atas, perkataan ‘auto’ disebut ‘au-to’ (dua suku kata) dan bukannya ‘a-u-to’ (tiga suku kata). Bunyi /a/ dan bunyi /u/ digabungkan menjadi bunyi /au/. 

5.6 Suku kata
   5.6.1 Persembahan Suku kata ialah pembahagian unit bunyi dalam sebutan Melayu untuk setiap perkataan. Unit bunyi ini dihasilkan oleh sekurang-kurangnya satu huruf vokal, atau gabungan satu huruf vokal dengan satu huruf konsonan. Perkataan-perkataan dalam bahasa Melayu boleh terbentuk dari satu suku kata hingga enam suku kata.
          Contoh:
          Perkataan Jumlah suku kata Contoh suku kata Eh 1 (1)eh Engkau 2 (1)eng (2)kau Ketawa 3 (1)ke (2)ta (3)wa Implikasi 4 (1)im (2)pli (3)ka (4)si Keselarasan 5 (1)ke (2)se (3)la (4)ras (5)an kebarangkalian 6 (1)ke (2)ba (3)rang (4)ka (5) li (6)an Berdasarkan contoh di atas, perkataan ‘engkau’ mempunyai dua unit bunyi iaitu /eng/ dan /kau/. Perkataan implikasi pula mempunyai empat unit bunyi iaitu /im/pli/ka/ dan /si/  suku kata.

6.0 Ringkasan

6.1 Sistem bunyi adalah perkara asas dalam pengajian bahasa Melayu.
6.2 Bunyi dalam perkataan Melayu dihasilkan oleh empat jenis iaitu huruf vokal, huruf konsonan, huruf diftong dan gugus konsonan.
6.3 Huruf vokal ialah huruf yang mempunyai bunyinya sendiri dan boleh memberi bunyi kepada huruf konsonan bila keduanya bergabung.
6.4 Huruf konsonan ialah semua huruf yang bukan jenis huruf vokal.
6.5 Diftong ialah gabungan dua huruf vokal yang berbeza yang menghasilkan bunyi baru.
6.6 Gugus konsonan ialah gabungan dua konsonan yang menghasilkan bunyi yang tidak sama seperti konsonan asal.
6.7 Suku kata ialah unit bunyi dalam perkataan Melayu. Setiap perkataan dalam bahasa Melayu mempunyai sekurang-kurangnya satu suku kata. Ada perkataan yang boleh mempunyai 6 suku kata.

ASAL USUL BAHASA MELAYU

Rajah 1.1 Hierarki asal usul bahasa melayu

• Bahasa Melayu termasuk dalam rumpun austronesia. Kata Austronesia berasal daripada kata Yunani kuno yang bermaksud pulau selatan benua Asia. Kebanyakkan bahasa Austronesia ini terdapat di pulau.
• Sebelum abad ke-19, Austronesia dikenali dengan nama Melayu-Polinesia. Pada akhir abad ke-20, Melayu-Polinesia diberi takrif baharu dengan memasukkan bahasa Austronesia, tetapi tidak termasuk bahasa Formosa, iaitu bahasa di pergunungan Taiwan.
• Bahasa Melayu ini mempunyai kaitan dengan bahasa Hawaii, Samoa, Fiji dan Maori di lautan  Pasifik serta bahasa Malagasi di Madagascar.
• Kawasan penyebaran bahasa melayu meliputi Malaysia, Indonesia dan Filipina, yang sama luasnya dengan kawasan penyebaran bahasa Indo-Eropah.

• Dua kelompok nenek moyang orang melayu :
• Yunan, China : Melayu Proto atau melayu kuno. Tiba di Nusantara sejak SM 2,500
• Asia Tengah   : Melayu Deutro atau melayu moden. Tiba di Nusantara sejak SM 1,500

• Melayu Proto berpecah menjadi orang Jakun, Laut, Kanak, Temuan, Biduanda.

• Melayu Deutro memperkembangkan bahasa Jawa, Dayak, Minangkabau, Batak, Visaya.
• Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan "Mlayu" bermaksud berlari atau mengembara. Ianya dipadankan dengan orang Indo-Melayu yang bergerak dari Yunan.

RUMPUN BAHASA MELAYU

• Rumpun Bahasa Melayu-Polinesia ialah satu sub-kumpulan bahasa Austronesia yang dituturkan oleh lebih kurang 351 juta penutur yang tersebar luas di negara-negara pulau Asia Tenggara dan Lautan Pasifik, dengan bilangan yang lebih kecil diAsia benua.
• Bahasa Malagasy dalam sub-kumpulan ini dituturkan di Madagascar di Lautan Hindi, satu kawasan yang paling terpencil dari segi geografi.
• Satu ciri bahasa-bahasa Melayu-Polinesia ialah kecenderungan untuk menggunakan ulangan (pengulangan sebahagian atau seluruh perkataan) untuk menyatakan kata jamak dan serupa dengan bahasa-bahasa Austrolesia yang lain, mempunyai fonologi yang mudah.
• sebuah teks hanya terdiri daripada beberapa bunyi tetapi bunyi-bunyi itu kerap diulangi. Kebanyakan bahasa Melayu-Polinesia juga tidak mempunyai banyak vokal pertuturan (biasanya lima), serta tidak mempunyai gugus konsonan (umpamanya [str] atau [mpt] dalam bahasa Inggeris).
  
  
  

KEDUDUKAN BAHASA MELAYU

• Bahasa Melayu merupakan salah satu bahasa yang digunakan dalam 200 bahasa yang terdapat dalam Kepulauan melayu.
• Bahasa Melayu ini juga menjadi bahasa kebangsaan kepada Negara Malaysia, Singapura, Brunei dan Indonesia.
• Selepas kemerdekaan Malaysia pada tahun 1957, bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan Malaysia. Terdapat pelbagai faktor yang menyebabkan bahasa melayu dipilih untuk dijadikan Bahasa kebangsaan.
• Faktor yang pertama ialah peratusan pentutur bahasa melayu di Semenanjung Malaysia pada masa itu.
• Peratusan sebanyak 49.78% bagi masyarakat Melayu. Menjadikan masyarakat melayu merupakan pentutur bahasa yang paling banyak di Malaysia berbanding dengan masyarakat Cina 37.1% dan masyarakat India 11.0%